QHSE / I. ter Haar
08 Gevaarlijke stoffen en Biologische agentia
 >  Risico op besmetting bij rioolwerkzaamheden
Introductie

Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan de risico's op besmetting met micro-organismen (bacteriën, virussen, schimmels). Wanneer je geïnfecteerd raakt door een micro-organisme kan je ernstig ziek worden. Rioolwerkers en grondwerkers bijvoorbeeld hebben een verhoogde kans op besmetting. Deze toolbox gaat over deze gezondheidsrisico's in je werk (rioolwerkers) en het vaccinatieprotocol van Unica.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Als rioolwerkers bestaat de kans om o.a. Tetanus, Polio en Hepatitis A en B op te lopen

Besmetting met micro-organismen veroorzaken:

Hepatitis A

  • Verminderde eetlust;
  • Misselijkheid;
  • Buikklachten;
  • Leverontsteking;
  • Geelzucht.

Hepatitis B 

  • Verminderde eetlust;
  • Vermoeidheid;
  • Pijn in spieren, gewichten en maag;
  • Diarree en overgeven;
  • Geelzucht (gele huid en ogen);
  • Leverontsteking.

Tetanus

  • Hoofdpijn en spierstijfheid;
  • Ademhalingsproblemen;
  • Hartproblemen.

Polio

  • 90% van de geïnfecteerde personen ondervindt geen ziekteverschijnsel;
  • In andere gevallen zijn griep, hoofd- en spierpijn veel voorkomende klachten.
Maatregelen > Wat moet je doen?

De belangrijkste maatregel is om besmetting en ziekte te voorkomen.

Dit doe je door:

  • Beoordeel in de voorbereidingsfase van de werkzaamheden in overleg met de opdrachtgever welke stoffen/biologische agentia te verwachten zijn in het rioleringssysteem; 
  • De juiste werktechnieken toepassen;
  • LET OP: met name spuiten met vorming van nevels is een risico. Dit kan voorkomen bij het uitspuiten van de riolering;
  • Hygiënische maatregelen en beschermende middelen toepassen;
  • Indien mogelijk het riool vooraf spoelen;
  • Doe een LMRA voordat je de werkzaamheden start!

Goede hygiëne

  • Het betrachten van een algemene goede hygiëne is essentieel;
  • Niet eten, drinken en roken tijdens de uitvoering van werkzaamheden;
  • Handen wassen bij toiletbezoek, voor de eet pauzes en na afloop van de werkzaamheden.

Persoonlijke beschermingsmiddelen dragen

  • Het gebruik van beschermende werkkleding, samen met een goed schoongehouden kleed-/schaftruimte is noodzakelijk;
  • Draag adembescherming wanneer dit voorgeschreven is, bijvoorbeeld bij het uitspuiten van de riolering;
  • Draag (vloeistofdichte) handschoenen;
  • Draag altijd een veiligheidsbril.

Hoe te handelen bij verwondingen?

  • Uitspoelen met kraanwater en goed met zeep wassen (oppervlakkige verwondingen); 
  • Ga altijd naar een arts (diepere verwondingen);
  • Spoel de ogen eerst uit met kraanwater en raadpleeg dan een arts (oogverwondingen);
  • Indien binnen 2 tot 20 dagen na een huidverwonding een griepachtig beeld met koorts optreedt, moet een arts worden worden geraadpleegd. Want die kan een verschijnsel zijn van een mogelijke besmetting;
  • Griepverschijnselen kunnen ook een teken zijn van de ziekte van Weil. Hiervoor kun je je niet vaccineren, maar is wel goed te behandelen met antibiotica.

Vaccinatie

Unica biedt alle rioolwerkers vaccinaties aan tegen de meest voorkomende virussen/bacteriën in het rioolwerk. 
(zie het vaccinatieprotocol van Unica)

Hepatitis A en B (combinatie)

De vaccinatie tegen hepatitis A en B bestaat uit twee injecties in de spier van de bovenarm met minimaal 6 en maximaal 12 maanden tussentijd. De beschermingsduur is minimaal 25 jaar. Bijwerking is kortdurend wat lichte spierpijn op de injectieplaats bij een aantal gevaccineerde personen. 

Tetanus en Polio

De vaccinatie tegen tetanus bestaat voor mensen die in hun jeugd een volledig rijksvaccinatieprogramma hebben gehad (D(K)TP) uit één injectie in de bovenarm. Maar bij rioolwerkers wordt elke 10 jaar de DTP vaccinatie aangeraden. Indien je nooit tegen tetanus bent gevaccineerd, bestaat een volledig vaccinatieprogramma uit drie injecties.

VACCINATIE Ja of Nee?

  • De gezondheidsraad beveelt vaccinaties aan tegen Hepatitis A en B, Tetanus en Polio voor beroepsgroepen die in hun werk extra risico lopen (rioolwerkers);
  • Het beschermt je tegen ziektes en gaat verspreiding van bacteriën en virussen tegen;
  • Deelname is op basis van vrijwilligheid;
  • Vrijwel iedereen die na 1950 is geboren is gevaccineerd tegen tetanus (en polio), tenzij op principiële gronden (bijv. geloofsovertuiging) vaccinatie is geweigerd.
Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Hoe ga jij om met dit probleem in jouw werkomgeving?
  2. In welke omgevingen kom jij rioleringswerkzaamheden tegen? 
  3. En hoe ga je daar om met je gezondheid?
Tips > Voor meer informatie

Het vaccinatie protocol van Unica: 
Quality Health Safety Environment - VGM - Kennisportals (sharepoint.com)

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en hun website
RIVM

Voor meer informatie kijk ook eens op:
Violandis
Arbokennisnet
GGD Beroepsvaccinaties



Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.